(“Rùa biển” là thuật ngữ dùng để chỉ những người châu Á trở về nước sau khi đi du học hoặc làm việc ở nước ngoài.)

Nhiều startup và quỹ đầu tư mạo hiểm đang tìm kiếm những người Đông Nam Á tài năng tại Mỹ về làm việc cho các công ty khởi nghiệp tại quê nhà.

9 năm trước, Levana Sani rời Jakarta (Indonesia) để học ngành hóa sinh tại Đại học Nam California, Los Angeles (Mỹ). Tốt nghiệp năm 2014, Levi – tên thường gọi của Sani – đắn đo giữa việc theo đuổi ngành khoa học hay học MBA để sau này về nước khởi nghiệp kinh doanh. Chính làn sóng startup công nghệ đang phát triển mạnh tại châu Á đã ảnh hưởng lớn đến quyết định của cô.

“Trong tâm trí tôi, luôn tồn tại 2 bức tranh lý tưởng và thực tế”, Levi nói. “Bức tranh lý tưởng là tôi sẽ ở lại Mỹ và trở thành một nhà khoa học vĩ đại … nhưng sau đó, tôi lại mong muốn trở về quê hương của mình”.

Liv cho rằng, có thể Indonesia không phải nơi tuyệt vời để phát triển sự nghiệp khoa học, nhưng với những người muốn khởi nghiệp, Đông Nam Á lại là mảnh đất đầy tiềm năng.

Tháng 4/2016, trong thời gian làm công việc nghiên cứu tại Viện Genome Singapore, Lev và 3 đồng nghiệp sáng lập công ty Nalagenetic. Cùng năm đó, cô bắt đầu học MBA tại Trường Kinh doanh Harvard và điều hành Nalagenetic bán thời gian trong 2 năm học tại Boston.

Sau khi tốt nghiệp Harvard, Levi trở về Indonesia và dành toàn bộ thời gian cho startup của mình. Tháng 11 năm ngoái, công ty có văn phòng tại Singapore và Jakarta này huy động được 1 triệu USD trong vòng Pre-seed.

Levi chỉ là một trong số những người được gọi là “rùa biển” Đông Nam Á.

Trong số các nhà đầu tư vào startup của Levi là Intudo Ventures, một trong những quỹ đầu tư mạo hiểm đang dần xây dựng sự hiện diện tại Thung lũng Silicon và các thành phố khác của Mỹ, với nỗ lực thu hút những người tài năng như Levi, để đáp ứng nhu cầu khổng lồ về nhân lực. Một số quỹ cũng đang đầu tư trực tiếp vào các startup ở Mỹ để phát triển những công nghệ tiên tiến chưa có tại quê nhà.

Bùng nổ công nghệ tại Đông Nam Á

Với lượng người dùng lớn và có xu hướng tăng lên, nền kinh tế Internet của Đông Nam Á đạt 72 tỷ USD vào năm 2018, theo nghiên cứu của Google và Temasek. Dự báo đến 2025, nền kinh tế Internet của khu vực này có thể vượt mốc 240 tỷ USD, tương đương 8% GDP. Năm 2016, quy mô nền kinh tế Internet chiếm 6,5% GDP của Mỹ.

Sự phát triển mạnh của du lịch trực tuyến, thương mại điện tử và ứng dụng gọi xe giúp Đông Nam Á tạo ra ít nhất 14 kỳ lân (startup có giá trị từ 1 tỷ USD) trong vài năm qua. Trong số đó bao gồm hai siêu kỳ lân (giá trị từ 10 tỷ USD) là Grab và Go-Jek. Điểm chung của hai công ty này đều là ứng dụng gọi xe được sáng lập bởi những người Đông Nam Á từng du học Mỹ sau đó về nước lập nghiệp.

Báo cáo của KPMG Enterprise cho biết Đông Nam Á đang “phát triển nóng trong mắt các quỹ đầu tư mạo hiểm”. Trong quý đầu tiên của năm nay, đầu tư vốn mạo hiểm toàn cầu giảm so với quý trước, bao gồm cả châu Á. Tuy nhiên, Đông Nam Á lại có xu hướng đi lên. Báo cáo cũng cho biết trong năm 2018, hơn 7,8 tỷ USD được đầu tư vào khu vực này với 327 thương vụ. “Những con số làm nổi bật sự khao khát của các nhà đầu tư mạo hiểm với Đông Nam Á”, báo cáo viết.

Với sự xuất hiện của nhiều kỳ lân cùng hệ sinh thái khởi nghiệp đang mở rộng, nhu cầu tuyển dụng chuyên gia và những người có chuyên môn cũng gia tăng. Báo cáo của Google và Temasek ước tính rằng hơn 100.000 nhân lực lành nghề được tuyển dụng trong nền kinh tế Internet Đông Nam Á vào năm ngoái. Con số này dự kiến gấp đôi vào năm 2025, vì việc làm trong lĩnh vực này vẫn “tăng nhanh đáng kể” so với phần còn lại của nền kinh tế.

Tuy nhiên, việc tuyển dụng lao động có tay nghề là một thử thách không nhỏ. Một cuộc khảo sát cho thấy khoảng cách kỹ năng là một vấn đề lớn. Nghiên cứu của Monk’s Hill Ventures – quỹ đầu tư mạo hiểm có trụ sở tại Singapore và Jakarta, và Slush Singapore – một sự kiện về khởi nghiệp công nghệ, cho thấy các kỹ sư phần mềm là khó tìm nhất, tiếp theo là nhân viên quản lý sản phẩm và khoa học dữ liệu .

Nhân lực khan hiếm đẩy mức lương tăng lên. Những nhân viên có kỹ năng tốt như kỹ sư phần mềm hay marketing kỹ thuật số thường được trả lương cao hơn 3-5 lần so với lương trung bình ở các nước Đông Nam Á.

“Tài năng là ưu tiên hàng đầu. Đây là vấn đề của tất cả các bên liên quan đến hệ sinh thái khởi nghiệp Đông Nam Á”, báo cáo cho hay.

Đây là trường hợp Go-Jek, công ty có trụ sở tại Jakarta đang trải qua. Theo một nhân viên của startup này, năm ngoái công ty đã tuyển dụng 500 kỹ sư phần mềm, nhưng vẫn có nhu cầu tuyển thêm 500 nhân viên nữa trong năm nay.

Go-Jek nhận được hơn 200.000 đơn xin việc trong năm ngoái, nhưng việc tuyển dụng đúng người không hề dễ dàng. Startup này và 3 kỳ lân Indonesia khác – trang web thương mại điện tử Tokopedia và Bukalapak, cùng trang web đặt phòng du lịch Traveloka – đang cạnh tranh quyết liệt để thu hút nhân tài địa phương từ các trường kỹ thuật hàng đầu trong nước, như Học viện Công nghệ Bandung và Đại học Indonesia.

Săn rùa biển

Các tài năng địa phương thường thiếu một số kỹ năng phần mềm, vì vậy Go-Jek và những công ty công nghệ khác phải “săn” nhân tài ở các nước khác. Siêu kỳ lân này tìm đến Ấn Độ, nơi công ty có một trung tâm công nghệ và Singapore, nơi có văn phòng khoa học dữ liệu.

Giờ đây, họ đang hướng đến những người am hiểu về văn hóa địa phương nhưng có kinh nghiệm trong lĩnh vực công nghệ cao của Mỹ. Người sáng lập Go-Jek, Nadiem Makarim nói với đội ngũ của mình về việc tuyển dụng những người từng học tại trường cũ của ông (Harvard) và một số đại học hàng đầu của Mỹ.

Tương tự, Bukalapak, kỳ lân trẻ nhất của Indonesia, phát động một chiến dịch có tên là “Buka Jalan Pulang” hoặc “Open the Way Home” để thuyết phục người Indonesia quay về. Công ty tổ chức một sự kiện ở Thung lũng Silicon vào tháng 11 với sự tham gia của Yoel Sumitro, Phó Chủ tịch phụ trách thiết kế sản phẩm, một “rùa biển” Đông Nam Á. Yoel Sumitro học và làm việc tại Seattle trước khi tới Đức và sau đó là Singapore – nơi ông làm việc cho các công ty như Adidas và Uber.

Không chỉ các startup tỷ USD, các công ty đầu tư mạo hiểm cũng đang tìm kiếm các rùa biển tại Mỹ, với hy vọng tìm được những nhà khởi nghiệp tiềm năng, và đôi khi là tuyển dụng cho các kỳ lân.

Nhu cầu nhân lực lớn đến nỗi Eddy Chan, đối tác sáng lập tại Intudo, dành 8 tháng một năm tại Mỹ, đến các trường kinh doanh để kết nối sinh viên Indonesia.

Binh Tran, đối tác chung của quỹ 500 Startups Vietnam có trụ sở tại San Francisco, cũng sử dụng chiến lược tương tự. Quy mô nền kinh tế internet của Việt Nam tăng gấp ba trong 3 năm (2015-2018), được hỗ trợ bởi mục tiêu có 1 triệu doanh nghiệp vào năm 2020. “Tại Việt Nam, nền kinh tế Internet giống như một con rồng chuyển mình”, báo cáo của Google /Temasek nói.

Không có dữ liệu chính xác, nhưng Binh Tran tin rằng người Việt Nam hình thành nên cộng đồng người Đông Nam Á lớn nhất tại Thung lũng Silicon, với nhiều người trong số họ làm việc cho những gã khổng lồ công nghệ như Google và Facebook. Ông cho biết, trước đây, việc thuyết phục những tài năng như vậy về nước rất khó khăn, nhưng điều này dần trở nên dễ dàng hơn.

Quỹ đầu tư mạo hiểm Monk’s Hill thường xuyên tổ chức các sự kiện ở Thung lũng Silicon với sự tham gia của nhiều nhà sáng lập khởi nghiệp Đông Nam Á, với nỗ lực tạo nên một cộng đồng của khu vực này tại đây.

Reynold Wijaya, đồng sáng lập công ty cho vay ngang hàng Indonesia Modalku chia sẻ thời gian của ông tại Trường Kinh doanh Harvard đã cho ông thấy những bộ óc thông minh, kiến thức tiên tiến và quan trọng hơn là công nghệ. “Khi chúng ta tiếp xúc với những người có đầu óc cực kỳ nhạy bén, chúng ta có thể học hỏi từ họ – với tôi, đó là lợi thế lớn nhất”, Wijaya nói.

Nghiên cứu của Bain & Company dự đoán có ít nhất 10 kỳ lân xuất hiện tại Đông Nam Á vào năm 2024 – nhờ việc thu hút vốn đầu tư và nguồn nhân lực tài năng sẵn có. Tài năng đó có thể bao gồm “rùa biển”, những người từng thành công trong lĩnh vực công nghệ và chọn Đông Nam Á là điểm đến tiếp theo, cũng như thế hệ trẻ của khu vực đang hào hứng với phong trào khởi nghiệp.

(Nguồn: Internet)

VIETNAM STARTUP WHEEL 2019 tiếp tục nhận đơn đăng ký đến hết ngày 31/05/2019,
Lý do vì sao nên chọn Vietnam Startup Wheel để gửi gắm dự án của bạn?
Là sân chơi thường niên lớn nhất với quy mô Quốc gia dành cho những ai có mong muốn khởi nghiệp, Vietnam Startup Wheel đã đồng hành cùng cộng đồng khởi nghiệp Việt Nam qua 6 mùa tổ chức. Đến năm thứ 7, những thay đổi và lợi ích mà các thí sinh đạt được khi tham gia sẽ còn đa dạng và bất ngờ hơn rất nhiều,